ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ

Χιλιάδες αναμνήσεις συνδέουν τους ποδοσφαιρόφιλους με το παλιό, αλλά και το νέο στάδιο του Γ.Σ.Π. Οι πλείστοι φίλαθλοι όμως θεωρούν ότι ο Γ.Σ.Π. απλώς φιλοξενούσε από τα παλιά χρόνια ποδοσφαιρικούς αγώνες, ντέρμπι, τελικούς, απονομές τροπαίων, πανηγυρισμούς κ.λπ., ενώ πολύ λίγοι ίσως γνωρίζουν ότι ο Γ.Σ.Π. είχε καθοριστική συμβολή στη διάδοση και ανάπτυξη του «βασιλιά των σπορ» στην Κύπρο.

Το ποδόσφαιρο ως άθλημα έγινε γνωστό στο νησί μας μόλις στα τέλη του 19ου αιώνα, αφού σε αυτό επιδίδονταν Βρετανοί στρατιώτες που είχαν αφιχθεί το 1878. Η Κύπρος είχε περάσει τότε στην κυριαρχία των Βρετανών αποικιοκρατών, μετά από τρεις αιώνες κατοχής από την Οθωμανική αυτοκρατορία.

Συνέστησε ομάδα και ο Γ.Σ.Π.

Λόγω του ενδιαφέροντος που προσέλκυσε το νέο άθλημα, διάφοροι παράγοντες, που πρωτοστατούσαν τότε στην ανάπτυξη του κλασικού αθλητισμού με την ίδρυση γυμναστικών συλλόγων την περίοδο πριν από την πρώτη Ολυμπιάδα στην Αθήνα (1892 ο Γ.Σ.Ο., 1894 ο Γ.Σ.Π. και στη συνέχεια άλλοι σύλλογοι), δεν μπορούσαν να το αγνοήσουν.

Τον Ιούλιο του 1900 ο καθηγητής Γυμναστικής και αθλητής του Γ.Σ.Π. Χαράλαμπος Νικολαΐδης κάλεσε τους νέους της Λευκωσίας να ενταχθούν στον νεοσυσταθέντα Ελληνικό Αθλητικό Γυμναστικό Σύλλογο για να ασχοληθούν με το «football, την ιππασίαν, τας εκδρομάς και διάφορα άλλα παιγνίδια». Ανταποκρίθηκαν πολλοί νέοι.

Στον πρώτο αγώνα που έδωσε η ομάδα του Συλλόγου είχε ως αντίπαλό της βρετανική ομάδα.

Από δημοσίευμα της εφημερίδας «Φωνή της Κύπρου» στις 18/31.8.1900 πληροφορούμαστε για τις έριδες που προέκυψαν στους κόλπους του Ελληνικού Αθλητικού Γυμναστικού Συλλόγου, προτού καν μάθουν οι επίδοξοι ποδοσφαιριστές ότι δεν επιτρεπόταν να πιάνουν με τα χέρια την μπάλα, αλλά μπορούσαν μόνο να την κλοτσούν:

«Αρκετοί φίλαθλοι, γεμάτοι ζωήν και δράσιν ανέλαβον να ιδρύσουν ποδοσφαιρικόν όμιλον, όστις θα εχρησίμευε και ως πυρήν προς σχηματισμόν γενικού γυμναστικού συλλόγου. Λαμπρά και μεγάλα πραγματικώς εξετυλίχθησαν σχέδια. Ένας γυμναστικός σύλλογος περιλαμβάνων, πλην των συνήθων ασκήσεων και παιγνίων, και τμήματα ποδοσφαίρου και τέννις και κρίκετ και πεζοπορικόν και κυνηγετικόν όμιλον, προτιθέμενος να ιδρύση γυμναστήριον τέλειον καθ’ όλα, θα έδιδε νέαν ζωήν όχι μόνον εις την Λευκωσίαν, αλλά και εις την Κύπρον πάσαν, καθιστάμενος το κέντρον των νέων ιδεών και των νέων ανθρώπων. […] Ο ποδοσφαιρικός όμιλος πριν κάμη τα πρώτα βήματα εις την ζωήν, ή μάλλον οι ποδοσφαιρισταί πριν μάθουν ακόμη να βηματίζουν εντός του χώρου της πρώην εκθέσεως και εάν έπρεπε να μεταχειρίζωνται μόνον τους πόδας ή και τας χείρας διά να αναχαιτίζωσι την σφαίραν, διηρέθησαν εις δύο τμήματα ή εις δύο κόμματα ‒ αυτός είναι ο καλλίτερος χαρακτηρισμός ‒ επιρρίπτοντες οι μεν κατά των δε αιτιάσεις και ζητούντες παρ’ αλλήλων ευθύνας».

Ας προσπεράσουμε τις πολιτικές διαστάσεις της έριδας… Πάντως χάθηκε η ευκαιρία να γράψουν Ιστορία οι Κύπριοι νέοι της εποχής, καθόσον είναι παραδεχτό πλέον ότι το ποδόσφαιρο τέθηκε σε οργανωμένη βάση στην Κύπρο από τον διευθυντή της Αγγλικής Σχολής (English School) στη Λευκωσία, Κάνον Νιούχαμ, από το 1900.

Στην πορεία σχηματίστηκαν διάφοροι βραχύβιοι ποδοσφαιρικοί όμιλοι και ομάδες, ενώ το 1910 στους Παγκύπριους Αγώνες διεξήχθησαν ποδοσφαιρικές συναντήσεις μεταξύ ομάδων των Γυμναστικών Συλλόγων.

Ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος «Παγκύπρια»

Στις 19 Φεβρουαρίου 1916 ιδρύθηκε ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος «Παγκύπρια» (ΠΟΠ), ο οποίος αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο στην Ιστορία του κυπριακού ποδοσφαίρου. Πρωτοστάτης ήταν και πάλι ο γυμναστής Χαράλαμπος Νικολαΐδης, που ήταν αθλητής και μετά προπονητής του Γ.Σ.Π. Παρόντες στην πρώτη συγκέ-ντρωση του Ομίλου ήταν οι Ευέλθων Κωνσταντινίδης, Ευάγγελος Χατζηλοΐζου, Πολύβιος Τσιγαρίδης, Κώστας Αρβανιτίδης, Χριστάκης Αρβανιτίδης, Δημήτριος Βορκάς, Κώστας Μιχαλόπουλος, Νικόλαος Πισιάρας, Μίνως Ιωαννίδης, Βύρων Ιωαννίδης, Α. Λιότσος, Αστραίος και Γεώργιος Συμεωνίδης. Αργότερα εντάχθηκαν στην ομάδα και οι Χριστάκης Συμεωνίδης, Διομήδης Συμεωνίδης, Μιλτιάδης Θεοφανίδης – Πουαρώ, Γεώργιος Ξενοφώντος – Κούσπος, Κώστας Χαραλαμπίδης και Τηλέμαχος Γαβριηλίδης. Πρόεδρος του Ομίλου εξελέγη ο Χαράλαμπος Νικολαΐδης, γενικός γραμματέας ο Γεώργιος Συμεωνίδης, ταμίας ο Πολύβιος Τσιγαρίδης και επιμελητής ο Κ. Α. Αρβανιτίδης.

Ο ΠΟΠ, ο οποίος επέλεξε πράσινες φανέλες για τη στολή των ποδοσφαιριστών, έδειξε την αξία του όταν η Αγγλική Σχολή διοργάνωσε πρωτάθλημα το 1919 (μάλλον τουρνουά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί), με τη συμμετοχή τεσσάρων ομάδων. Νίκησε στον τελικό την Τουρκική Λέσχη Λευκωσίας με 1-0.

Το 1920 ο ΠΟΠ έχασε τον πρόεδρό του και ο Γ.Σ.Π. τον προπονητή του. Απεβίωσε ο Χαράλαμπος Νικολαΐδης. Απόδειξη του πόσο δυσαναπλήρωτο κενό προκάλεσε ο θάνατός του αποτελεί η διάσπαση που ακολούθησε (1924). Ο ΠΟΠ διαλύθηκε, αλλά δημιουργήθηκαν άλλα σωματεία στη Λευκωσία που επρόκειτο να ασχοληθούν με το ποδόσφαιρο, ο «Πανεργατικός», η Ένωση Νέων «Τραστ», ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας (μετέπειτα ΑΠΟΕΛ), με πρωτοστάτη τον Γεώργιο Πούλια, κ.ά.

gsp
Οι γραμμές στο γήπεδο δεν ήταν ακριβώς ευθείες, αλλά τουλάχιστον ήταν ειδυλλιακό το περιβάλλον, αφού το στάδιο του Γ.Σ.Π. περιστοιχιζόταν από πανύψηλους ευκάλυπτους και άλλα σκιερά δέντρα. Η φωτογραφία είναι από τον αγώνα της Ένωσης Νέων «Τραστ» με τον «Ολυμπιακό» Λευκωσίας το 1932. Μας παραχωρήθηκε από το αρχείο του Διαμαντή Μιχαηλίδη, ο οποίος υπήρξε ποδοσφαιριστής της ομάδας του Τακτακαλά.

Κέρδισε στον τελικό ο Γ.Σ.Π. Διατυπώνονταν τότε έντονες επιφυλάξεις και βαθύτατες ανησυχίες ότι το ξενόφερτο άθλημα, το ποδόσφαιρο, θα επισκίαζε τον κλασικό αθλητισμό. Προκειμένου να διαχειριστούν την κατάσταση, οι γυμναστικοί σύλλογοι δημιούργησαν ποδοσφαιρικές ομάδες. Το 1924 μάλιστα διεξήχθη τουρνουά ποδοσφαίρου στο πλαίσιο του προγράμματος των Παγκύπριων Αγώνων, το οποίο κέρδισε η ομάδα του Γ.Σ.Π.

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο πρόεδρος του Γ.Σ.Π., Θεοφάνης Θεοδότου, κάλεσε ποδοσφαιριστές και ιθύνοντες ποδοσφαιρικών ομίλων της Λευκωσίας να συνενώσουν τις δυνάμεις τους για να καταρτιστεί κοινή ισχυρή ομάδα, η οποία θα εκπροσωπούσε την πόλη σε διάφορες αθλητικές διοργανώσεις. Το 1928 πρώτα ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ζήνων» (Γ.Σ.Ζ.) της Λάρνακας και ένα μήνα αργότερα ο Γ.Σ.Π. διοργάνωσαν παγκύπριο τουρνουά «έξι καθ’ ομάδα». Σε αυτά τα τουρνουά συμμετείχε και ποδοσφαιρική ομάδα του Συλλόγου.

Εξάλλου, σε τουρνουά που πραγματοποιήθηκε το 1930 με διοργανωτή τον Γ.Σ.Π. για το έπαθλο «Δονόρας» (αυτό είχε αθλοθετηθεί από Κύπριους μετανάστες στη Δονόρα των ΗΠΑ) η ομάδα του Γ.Σ.Π. έπαιξε στον τελικό με την ομάδα του Γ.Σ.Ζ., από την οποία έχασε με σκορ 2-0.

Πρωτοστάτησε στην προκήρυξη πρωταθλημάτων

Ο Γ.Σ.Π. συνέβαλε καθοριστικά στη διεξαγωγή των «πρωταθλημάτων πόλεων», όπως ονομάζονταν, τα οποία αποτέλεσαν το έναυσμα για την ίδρυση ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας. Το 1930-1931 διοργανώθηκε από τον Γ.Σ.Π. ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα Λευκωσίας με συμμετοχή εννέα ομάδων. Νικήτρια ήταν η ομάδα του αρμενικού σωματείου «Καϊτζάκ» («Αστραπή»), η οποία νίκησε στον τελικό με 3-1 τον ΑΠΟΕΛ.

Ύστερα από την εξέγερση των Κυπρίων εναντίον της βρετανικής αποικιοκρατίας τον Οκτώβριο του 1931, ο Γ.Σ.Π. ενεπλάκη σε περιπέτειες, πέραν από το γεγονός ότι απελάθηκε ο πρόεδρός του, Θεοφάνης Θεοδότου. Οι Βρετανοί απαγόρευσαν τη διεξαγωγή ποδοσφαιρικών συναντήσεων στο στάδιο του Γ.Σ.Π., για τον λόγο ότι θεατές είχαν εξυβρίσει Βρετανούς ποδοσφαιριστές. Η βρετανική ομάδα πραγματοποιούσε εκείνη τη μέρα του 1932 φιλικό αγώνα στο στάδιο του Γ.Σ.Π. με ομάδα του ΑΠΟΕΛ.

Το 1934 ιδρύθηκε η Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (ΚΟΠ), η οποία ανέλαβε τη διοργάνωση επίσημων ετήσιων πρωταθλημάτων με τη συμμετοχή των σωματείων – μελών της. Στην ΚΟΠ συμμετείχαν δραστήρια στελέχη του Γυμναστικού Συλλόγου «Παγκύπρια» της Λευκωσίας. Ο Γ.Σ.Π. και οι υπόλοιποι γυμναστικοί σύλλογοι επικεντρώθηκαν πλέον στον κλασικό αθλητισμό, ωστόσο πολλοί αθλητές του επιδόθηκαν και στο ποδόσφαιρο.

Το παλιό στάδιο του Γ.Σ.Π., παρά τη  λεωφόρο Ευαγόρου στη Λευκωσία, ήταν ο χώρος όπου ποδοσφαιριστές, προπονητές, παράγοντες και φίλαθλοι, πανηγύρισαν για νίκες ή έκλαψαν για αποτυχίες. Το στάδιο εκείνο γνώρισε μέρες δόξης λαμπράς, αφού ήταν έδρα των σωματείων της Λευκωσίας (τουρκοκυπριακών συμπεριλαμβανομένων), καθώς επίσης της εθνικής ομάδας της Κύπρου. Την παράδοση συνεχίζει σήμερα το νέο στάδιο του Γ.Σ.Π., εντυπωσιακό στην εμφάνιση, σύγχρονο στη λειτουργία.

gsp
Η πρώτη χρονιά της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, το 1934-1935, ανήκε εξ ολοκλήρου στο «Τραστ», αφού κατέκτησε τόσο το πρωτάθλημα, όσο και το κύπελλο. Στη φωτογραφία αποτυπώθηκε στιγμιότυπο από τον αγώνα του «Τραστ» με την «Ανόρθωση» Αμμοχώστου, στις 13 Μαΐου 1934, όταν η ομάδα της Λευκωσίας επικράτησε κατά κράτος με 5-0.
Μια από τις πρώτες ποδοσφαιρικές συναντήσεις της ομάδας του «Ολυμπιακού» με την αντίστοιχη ομάδα της Ένωσης Νέων «Τραστ», το 1931, στο στάδιο Γ.Σ.Π. Τότε δεν διεξάγονταν παγκύπρια πρωταθλήματα, αλλά τουρνουά πόλεων.
Στάδιο Γ.Σ.Π., στις 30 Ιανουαρίου 1953. Αντίπαλος του ΑΠΟΕΛ τέθηκε η ποδοσφαιρική ομάδα Ενόπλων Δυνάμεων του Ισραήλ. Μόλις πέντε χρόνια προηγουμένως είχε εγκαθιδρυθεί το κράτος του Ισραήλ, ενώ η Κύπρος παρέμενε ακόμη βρετανική αποικία. Η διεξαγωγή του αγώνα αποσκοπούσε στη σύσφιγξη των σχέσεων των δύο λαών. Στη φωτογραφία, ο πρόεδρος της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, Νίκος Στυλιανάκης, απευθύνει χαιρετισμό προς τους ποδοσφαιριστές.

«Ντέρμπι αιωνίων». Έτσι θα χαρακτηρίζονταν οι «τιτανομαχίες» μεταξύ των ποδοσφαιρικών ομάδων του ΑΠΟΕΛ και της «Ομόνοιας» Λευκωσίας. Προσέφεραν όχι μόνο έντονες συγκινήσεις, χαρές και λύπες, αλλά επίσης νεύρα και πάθη. Για παράδειγμα, ο αγώνας που πραγματοποιήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 1961 διεκόπη στο 83΄ κι ενώ το σκορ ήταν 0-2 υπέρ της «Ομόνοιας». Ο Άγγλος διαιτητής «εδάρη ανηλεώς», όπως έγραφαν οι εφημερίδες της εποχής. Ο αγώνας, που ήταν απογευματινός βέβαια, είχε μεταδοθεί απευθείας από το ραδιόφωνο του ΡΙΚ. Στις φωτογραφίες είναι μερικά στιγμιότυπα από αγώνες μεταξύ «Ομόνοιας» και ΑΠΟΕΛ εκείνη την περίοδο. Ο φανατισμός που εκδηλωνόταν στις ποδοσφαιρικές συναντήσεις μεταξύ των δύο μεγαλύτερων ομάδων της Λευκωσίας είχε και πολιτική χροιά, εξαιτίας της διάσπασης του κυπριακού ποδοσφαίρου το 1948. Εκείνη τη χρονιά ποδοσφαιριστές και άλλοι αθλητές ορισμένων σωματείων και γυμναστικών συλλόγων είτε διαγράφηκαν είτε αποχώρησαν, αφού δεν συγκατένευσαν σε υπογραφή διακήρυξης σε σχέση με τον εμφύλιο πόλεμο στην Ελλάδα. Στη συνέχεια προχώρησαν στην ίδρυση άλλων σωματείων, που διοργάνωσαν χωριστό ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα. Στη Λευκωσία ποδοσφαιριστές που αποχώρησαν από τον ΑΠΟΕΛ ίδρυσαν το σωματείο «Ομόνοια» ενώ εκείνοι που αποχώρησαν από τον «Ολυμπιακό» ίδρυσαν το σωματείο «Ορφέας».

Φιλοξενούσε και τις προσφυγικές ομάδες

Χρειάστηκε να περάσουν τρεις μήνες από τον όλεθρο και την καταστροφή που προκάλεσαν το πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή το καλοκαίρι του 1974 για να αρχίσει το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου της Κ.Ο.Π. Οι αγώνες στις 23 και 24 Νοεμβρίου 1974 διεξήχθησαν για την τιμητική της ΚΟΠ και υπέρ των πληγέντων σωματείων μελών της Ομοσπονδίας. Την πρώτη μέρα αντιπαρατάχθηκαν στο στάδιο του Γ.Σ.Π. οι ομάδες του ΑΠΟΕΛ και του «Ολυμπιακού» Λευκωσίας, που εξήλθαν ισόπαλες με σκορ 1-1. Την επόμενη μέρα βρέθηκαν αντιμέτωπες η «Ομόνοια» Λευκωσίας και η «Ανόρθωση» Αμμοχώστου, ένα από τα ιστορικά σωματεία του τόπου μας που πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς. Η ομάδα της «Ανόρθωσης» αναγκάστηκε να αγωνιστεί με δανεικές στολές, που δεν ήταν ομοιόμορφες. Το σωματείο είχε χάσει τα πάντα εξαιτίας της τουρκικής κατοχής, αλλά πλήγμα είχε δεχτεί και η «Ομόνοια» αφού καταπατήθηκε από την μπότα του «Αττίλα» το ιδιόκτητο γήπεδό της στη Μια Μηλιά. Στις κερκίδες του Γ.Σ.Π. συγκεντρώθηκαν 6.000 φίλαθλοι, οι οποίοι είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν τον αγώνα που γράφτηκε στην Ιστορία. Χωρίς αυτό να έχει και πολύ μεγάλη σημασία, απλώς πληροφοριακά αναφέρουμε ότι νικήτρια ήταν η «Ομόνοια» με σκορ 2-1.


 ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ

Ομηρικές μάχες μπροστά στο φιλέ

Αφού μυήθηκαν στο ποδόσφαιρο, στις αρχές του 20ού αιώνα, οι Κύπριοι αθλητές και φίλαθλοι επιδόθηκαν και στην πετοσφαίριση ή βόλεϊ όπως πολλοί προτιμούν να το αναφέρουν στην καθομιλουμένη. Ο Γ.Σ.Π. είχε βάλει το δικό του λιθαράκι για την ανάπτυξη του αθλήματος.

Το άθλημα διαδόθηκε στην Κύπρο από τα Κοκκινοχώρια. Μέλη του Αναγνωστηρίου «Ομόνοια» Δερύνειας (προδρόμου του σωματείου «Αναγέννηση») έβλεπαν Βρετανούς στρατιώτες που έπαιζαν πετοσφαίριση στο στρατόπεδό τους. Ακολούθησαν το παράδειγμά τους, απλώνοντας συρματόσχοινο δεμένο σε κορμούς δέντρων, στην τοποθεσία «Λουλουδιές».

Αργότερα ανέπτυξε το άθλημα σε πιο οργανωμένη βάση ο Αναστάσιος Οικονομίδης, στέλεχος του σωματείου «Ανόρθωσις» Αμμοχώστου, ο οποίος το διέδωσε και στη Λευκωσία όταν επέστρεψε από τις σπουδές του στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από έρευνα του Γιώργου Στεφανίδη.

Επίσημες πετοσφαιρικές συναντήσεις διοργανώθηκαν το 1928, αφού συμπεριλήφθηκαν στο πρόγραμμα των 18ων Παγκύπριων Αγώνων. Η πόλη που φιλοξένησε τους αγώνες ήταν η Λάρνακα. Η ομάδα του τοπικού γυμναστικού συλλόγου (Γ.Σ.Ζ.) αντιμετώπισε στον τελικό την ομάδα του Γ.Σ.Π. Το παιχνίδι ήταν αμφίρροπο και στα δύο σετ. Νικήτρια αναδείχθηκε η ομάδα του Γ.Σ.Ζ. (15-13 και 15-12, τελικό αποτέλεσμα 2-0 σετ).

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επιδείχθηκε τότε από τους γυμναστές στα σχολεία και έτσι το άθλημα αναπτύχθηκε και στους σχολικούς χώρους. Καθιερώθηκε μάλιστα και μαθητικό πρωτάθλημα. Καθοριστικός σταθμός για την ιστορία της πετοσφαίρισης στην Κύπρο ήταν η απόφαση της Τοπικής Επιτροπής ΣΕΓΑΣ Κύπρου (ΤΕΣΚ) να προκηρύξει ετήσια πρωταθλήματα πετοσφαίρισης μεταξύ των γυμναστικών συλλόγων αρχικά και στη συνέχεια μεταξύ των σωματείων. Η κυπριακή πετόσφαιρα σημείωσε αλματώδη ανάπτυξη χάρη και στον Βάγγο Ανδρεάδη, ο οποίος είχε έρθει στην Κύπρο με την ομάδα της Αθλητικής Ένωσης Ελλήνων Αλεξάνδρειας το 1950. Ανέλαβε την ανάπτυξη του αθλήματος, ιδιαίτερα στο σωματείο του ΑΠΟΕΛ.

Η πετοσφαίριση σύντομα επεκτάθηκε και στον χώρο του γυναικείου αθλητισμού. Το 1953 μάλιστα η γυναικεία πετοσφαιρική ομάδα του Γ.Σ.Π. κατέκτησε το πρωτάθλημα. Αντίπαλός της στον τελικό ήταν η ομάδα του Γ.Σ.Ε. Αμμοχώστου.

Τη σκυτάλη της πετοσφαίρισης πήραν στα χέρια τους τα σωματεία, όπως αποφάσισαν σε σύσκεψη αντιπροσώπων τους το 1965. Τότε εξελέγη προσωρινή επιτροπή με πρόεδρο τον Φάνο Ιωαννίδη, σημαίνον στέλεχος του Γ.Σ.Π., για την επεξεργασία καταστατικού και τη σύγκληση ιδρυτικής συνέλευσης. Έτσι, στις αρχές του 1966 συστάθηκε η Παγκύπρια Ομοσπονδία Αθλοπαιδιών (ΠΟΑ) με τη συμμετοχή των γυμναστικών συλλόγων και των πιο μεγάλων σωματείων (ΑΠΟΕΛ, «Ομόνοια», «Απόλλων», ΑΕΛ, «Ανόρθωσις», «Νέα Σαλαμίς», ΠΟΛ,«Κεραυνός», «Διγενής», ΕΝΑΔ, ΠΑΕΕΚ, «Ευαγόρας», «Διγενής», αλλά και ο Σύνδεσμος Δημοσίων Υπαλλήλων Παλουριώτισσας). Την επόμενη χρονιά η ΠΟΑ μετονομάστηκε σε Τοπική Επιτροπή Αθλοπαιδιών Κύπρου (ΤΕΑΚ). Αφού για ένα διάστημα η κυπριακή πετόσφαιρα λειτουργούσε υπό την ομπρέλα της ΕΟΠΕ, με πρωτοστάτη τον Κώστα Χατζηανδρέου, το 1978 εκπρόσωποι 20 σωματείων ίδρυσαν ξεχωριστή ομοσπονδία, την Κυπριακή Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης (ΚΟΠΕ), η οποία έγινε μέλος της διεθνούς ομοσπονδίας. Η πετοσφαίριση ήταν πλέον αποκλειστικά πεδίο δραστηριότητας των σωματείων και όχι των γυμναστικών συλλόγων.

 ΚΑΛΑΘΟΣΦΑΙΡΑ

Έφεραν στην Κύπρο νέο άθλημα

Και στην καλαθόσφαιρα ο Γ.Σ.Π. έγραψε Ιστορία! Στο στάδιο του Γ.Σ.Π. φιλοξενήθηκε το 1947 ο πρώτος αγώνας καλαθόσφαιρας, του αθλήματος που ήταν ακόμη άγνωστο στην Κύπρο. Ήταν απλώς αγώνας επίδειξης, για να αντιληφθούν οι φίλαθλοι του νησιού πόσο συναρπαστικό είναι αυτό το άθλημα, στο οποίο κερδίζει η ομάδα που ρίχνει με επιτυχία την μπάλα σε καλάθι. Ο αγώνας εκείνος διεξήχθη κατά τους Πανελλήνιους Αγώνες Στίβου, οι οποίοι πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο. Αντίπαλοι στο γήπεδο μπάσκετ που διαμορφώθηκε στο στάδιο του Γ.Σ.Π. ήταν μικτές ομάδες αθλητών από την Ελλάδα και την ελληνική παροικία της Αιγύπτου.

Δύο χρόνια αργότερα, το 1949, οι υπεύθυνοι αγγλικών στρατιωτικών δυνάμεων προκήρυξαν πρωτάθλημα καλαθόσφαιρας στην αποικιοκρατούμενη Κύπρο. Πήραν μέρος και κυπριακές ομάδες. Η αυλαία του ανεπίσημου εκείνου πρωταθλήματος άνοιξε με την αναμέτρηση μεταξύ των ομάδων του ΑΠΟΕΛ και της Αρμενικής Σχολής Μελκονιάν, η οποία αναδείχθηκε όχι μόνο νικήτρια του αγώνα, αλλά και πρωταθλήτρια. Στον τελικό νίκησε και πάλι τον ΑΠΟΕΛ, με σκορ 34-24, ενώ το αποτέλεσμα του πρώτου αγώνα ήταν 35-14. Χαμηλό το σκορ, αλλά τότε το καλάθι φαινόταν πολύ μικρό ή η μπάλα φάνταζε πολύ μεγάλη…

Έθελξε όμως το νέο για την Κύπρο άθλημα. Ανέλαβαν την ανάπτυξή του οι γυμναστικοί σύλλογοι υπό την αιγίδα της Τοπικής Επιτροπής ΣΕΓΑΣ Κύπρου (ΤΕΣΚ). Για τον σκοπό αυτό ο Γ.Σ.Π. και οι άλλοι γυμναστικοί σύλλογοι της Κύπρου συνέστησαν ομάδες καλαθόσφαιρας.

Σταθμό για το άθλημα αποτέλεσε η επίσκεψη της καλαθοσφαιρικής ομάδας της Αθλητικής Ένωσης Ελλήνων Αλεξάνδρειας, με πρόσκληση του Γ.Σ.Π., στο πλαίσιο της τελετής εγκαινίων του σταδίου του Γ.Σ.Π., τον Ιούνιο του 1950. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο πρώτος αγώνας ήταν νυχτερινός, υπό το φως προβολέων, γεγονός ασυνήθιστο για τον κυπριακό αθλητισμό της εποχής.

 

Εξαπλώθηκε ραγδαία η καλαθόσφαιρα. Έφηβοι και νέοι, μαθητές και εργαζόμενοι έπαιζαν μπάσκετ στα σχολεία τους και σε γυμναστικούς συλλόγους. Καθοριστικό ρόλο για την ανάπτυξη του αθλήματος έπαιξε ο καλαθοσφαιριστής Βάγγος Ανδρεάδης, που ήρθε στην Κύπρο από την Αίγυπτο με πρόσκληση του Γεώργιου Πούλια, προέδρου του ΑΠΟΕΛ και του  Γ.Σ.Π. Ο Βάγγος Ανδρεάδης ήταν δραστήριος στα πάντα: Και αθλητής και προπονητής, ακόμη και διαιτητής σε μαθητικούς αγώνες.

Το 1950 πραγματοποιήθηκε παγκύπριο πρωτάθλημα καλαθόσφαιρας, το οποίο κέρδισε η ομάδα του Γ.Σ.Π., αφού νίκησε στον τελικό την ομάδα του Γ.Σ.Ε. Αμμοχώστου.

Το 1953 πρωταθλήτρια αναδείχθηκε η ομάδα του Γ.Σ.Ζ., αφού κέρδισε την ομάδα του Γ.Σ.Ε. με 39-14 και την ομάδα του Γ.Σ.Π. με 25-22. Τον επόμενο χρόνο επικράτησε η ομάδα του Γ.Σ.Π., που έγινε και πάλι τροπαιούχος του πρωταθλήματος καλαθόσφαιρας.

Με την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα το 1955, οι καλαθοσφαιρικές συναντήσεις περιορίστηκαν στους σχολικούς χώρους. Ιδιαίτερη δράση είχαν το Παγκύπριο Γυμνάσιο και το Γυμνάσιο Μόρφου.

Το 1965 εκπρόσωποι 15 σωματείων συνήλθαν και συζήτησαν διάφορα θέματα που σχετίζονταν με την υπό ίδρυση Παγκύπρια Ομοσπονδία Αθλοπαιδιών. Στη σύσκεψη εκείνη εγκρίθηκε το καταστατικό της Ομοσπονδίας και εξελέγη το πρώτο της διοικητικό συμβούλιο, με πρόεδρο τον Φάνο Ιωαννίδη, εκπρόσωπο του Γ.Σ.Π.

Στη συνέχεια, οι δραστηριότητες στην καλαθόσφαιρα μεταφέρθηκαν από τους γυμναστικούς συλλόγους στα αθλητικά σωματεία, τα οποία ίδρυσαν την Κυπριακή Ομοσπονδία Καλαθόσφαιρας. Ο Γ.Σ.Π. είχε καθοριστικό ρόλο στη διάδοση του αθλήματος.

Η ιστοσελίδα του Γυμναστικού Συλλόγου Παγκύπρια (ΓΣΠ) www.gsp.org.cy χρησιμοποιεί cookies για να λειτουργεί αποτελεσματικά και να βελτιώσει την εμπειρία του χρήστη. Τα cookies χρησιμοποιούνται για τη συλλογή ανωνυμοποιημένων στατιστικών σχετικά με την εμπειρία πλοήγησης στον ιστότοπο του ΓΣΠ. Επιλέγοντας "Αποδοχή", συναινείτε στη χρήση των cookies από εμάς. Όροι Χρήσης